Referandum gündemi toz duman

Yiğitlik intikam kazanmakta değil, tahammül göstermektedir.

William SHAKESPEARE

12 Eylül Pazar günü yapılan Anayasa Referandumu’ndan sonra yerel gündemin tozu dumana karıştı. Referandumun ardından yerel gazeteler hafta ortasına kadar referandum sonuçlarını ve yorumları okuyuculara aktardı. Oylamanın sonucunun özellikle “kendi ayağına sıkacağını” haftalar önceden duyurduğumuz “hayır” cephesi için başka sonuçları da beraberinde getireceğini bugünden söylemek zor değil. Referandum sonuçları Türkiye projeksiyonuna benzer çıkan Balıkesir’de, sahil kısmı anayasa paketine “hayır” derken Balıkesir’in merkezi ve doğusu “evet” dedi.

Balıkesir kent merkezinde 13-18 Eylül tarihlerinde yayınlanan yerel gazetelerin birinci sayfalarından derlediğimiz Birincisayfa bölümümüzle bu hafta da karşınızdayız. Türkiye’nin ve Balıkesir’in en önemli gündem maddesini oluşturan 12 Eylül Referandumunun ardından yerel gazeteler geçtiğimiz hafta da referandum sonuçlarını ve yorumlarını birinci sayfalardan okuyucularına aktardılar.

Referandumunun ardından hafta ortasına kadar devam eden haberler gündemin önemli maddesini oluştururken, okulların açılması, İcra müdürlüğünde ortaya çıkan rüşvet soruşturması ve önümüzdeki haftalarda adayların bir bir ortaya çıkmasıyla hareketli bir seçim yarışına sahne olacak üniversitedeki rektörlük seçimleri geçtiğimiz haftanın öne çıkan diğer gündem maddeleriydi.

Türkiye “evet”, Balıkesir “hayır” dedi

Aylardır tüm Türkiye’nin kilitlendiği Anayasa değişiklik paketi referandumu önceki hafta 12 Eylül Pazar günü yapıldı. Mayıs ayında başlayan Anayasa referandumu maratonu, paketin Türkiye genelinde %58 “evet” oyuyla kabul edilmesiyle sona erdi. Referandumun sona ermesiyle sonuçlarının ortaya çıkardığı tartışmalar, önümüzdeki günlerde de devam edeceğe benziyor. Özellikle bu tartışmaların “hayır” cephesindeki iç hesaplaşmaların ve yeni Anayasaya uygun hazırlanacak uyum yasaları ekseninde olacağını düşündüğümüzü belirtmek istiyoruz.

Tartışmalar kısmına geçmeden önce genel olarak referandumun sonuçlarına baktığımızda ise; Referandumda 49 milyon 446 bin 269 seçmen, 151 bin 549 sandıkta oy kullanması bekleniyordu. Türkiye çapında katılım %77’i olurken bunda BDP’nin referandum oylamasını boykot etmesinin de önemli bir etkisinin olduğunu atlamamak gerekir. Tabi bir de her seçimin tembelleri olan “bana ne”cilerin de bu orana katkısı tartışılmaz. Son olarak CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun da oy kullanamayarak %23’ün içinde yer aldığını söyleyerek tarihe not düşmeliyiz.

Türkiye genelinde Anayasa değişiklik paketi referandum oylamasında seçmenlerin %58’i “evet” derken, %42’si “hayır” oyunu tercih etti. Balıkesir özelinde baktığımızda ise Balıkesir Türkiye tablosunun tersini yansıtarak “hayır” oyları %52, “evet” oylarının oranı ise % 48 oldu.

Balıkesir “hayır”cı 19 ilden biri

Anayasa referandumunda çıkan sonuçlara Türkiye haritasında baktığımızda aslında 2009 yerel seçimlerin bir benzeri tablo ile karşı karşıyayız. Ege ve Akdeniz sahil şeridinden referandumda hayır oyu çıkarken Karadeniz, Orta Anadolu da evet oyları ağırlık kazanıyor. Ayrıca boykotun kısmen etkili olduğu Güney Doğu ve Doğu Anadolu bölgelerinde de evet oyunun yüksek oranda çıkması ise BDP’nin boykotunun olmasaydı “evet” oylarının %65’ler civarında olacağını gösteriyor.

Türkiye çapında “hayır” oyu kullanan 19 ilden birisi olan Balıkesir’de referandumun sayıları ise şöyle: Kayıtlı 859,259 seçmen, 2 bin 758 sandıkta oy kullandı. Oy kullanan seçmen sayısı 735,639 olurken katılım oranı % 85.61’lerde kaldı. Kullanılan geçerli 722,075 oydan, “evet” oyları 348,417, “hayır” oyları 373,658 oldu.

Balıkesir'in sahil şeridindeki Ayvalık, Burhaniye, Edremit, Erdek, Gömeç, Bandırma ilçelerinde “hayır” oyları önde çıkarken; Dursunbey, Bigadiç, Sındırgı, İvrindi, Kepsut gibi kıyıdan uzak bölgelerde de sandıklardan büyük oranda “evet” oyları çıktı. Dursunbey, %85 oranında “evet” oyu kullanarak Balıkesir’in “evet” rekoruna; %74 hayır oyu çıkan Ayvalık ise “hayır” rekoruna imza atan ilçelerimiz oldu. İlçelere genel olarak tekrar baktığımızda ise “evet”çi ilçeler: Balıkesir merkez, Bigadiç, Dursunbey, Havran, İvrindi, Kepsut, Savaştepe, Sındırgı. “Hayır”ın önde çıktığı ilçeler ise Ayvalık, Balya, Bandırma, Burhaniye, Edremit, Erdek, Gömeç, Gönen, Manyas, Marmara, Susurluk.

Siyasiler bu tabloyu iyi okumalı

Referandum sonuçları 10 ay sonra genel seçimlere gidecek yerel politikacılar tarafından iyi okunmalı. Referandumun kazananı AKP, BBP ve Saadet Partisi’nin görece avantajlı gireceği Genel Seçimler, “hayır” cephesindeki CHP, MHP, DSP ve DP gibi partiler için tam bir varoluş mücadelesi şeklinde gerçekleşeceğinden kuşku yok. Tabi burada CHP’nin “hayır”cıların abisi olarak avantajlı durumunu göz ardı edemeyiz.

Balıkesir ilinde ise referandum ilginç bir tablo ortaya çıkardı. Bu tabloyu siyasiler nasıl yorumladı az çok tüm parti temsilcilerinin açıklamalarından anlaşılabiliyor. Ancak bize göre bu referandumun en büyük sonucu “seçmen davranışlarındaki olgunluğun”, sanıldığının aksine, her seçimde daha da artığını gösteriyor. Zira Balıkesir’de referandum sonuçlarını ilçe ilçe incelediğimizde AKP’nin 2009 yerel seçimlerine kazandığı bazı ilçelerden “hayır” çıkması, CHP ve MHP’nin kazandığı bazı ilçelerden de “evet” çıkması seçmenin referandumda siyasi bir olgunlukla tercih yaptığının en büyük göstergesi.

Örneğin 2009 yerel seçimlerinde 2009 Belediye Başkanlığı seçimlerinde Balıkesir Merkez’de %41 oy alan “hayır”cı MHP, merkezde çıkan %55 referandum oylarını iyi analiz etmesi gerekiyor. Buna benzer başka örnekler CHP ve AKP için de geçerli. Sındırgıda Belediye Başkanlığı seçimlerinde %48 oy alan CHP, referandumda % 57 ile “evet” çıkan ilçelerden oldu. MHP’nin de tabanını hesaba katarsak pekâlâ sonucun başka türlü olabileceğini söyleyebilirdik ama öyle olmadı. Aynı şekilde Erdek de bu örneklerimizden birisi. Erdek, 2009 yerel seçimlerde Belediye başkanlığına %47 ile AKP’li adayı iş başına getirdi. Ancak referandumu siyasi tercihten ayrı tutan Erdekliler referandum oylamasında %69 oranında “hayır” diyerek yerel seçimlerden farklı bir tercih ortaya koydu.

Referandumun “en”leri

Her yarışta olduğu gibi 12 Eylül Referandumunun da “en”leri vardı. Referandumda en fazla “evet” oyu yüzde 95.63 ile Ağrı'dan çıktı. Ağrı'yı Batman ve Balıkesir’in Kardeş Kenti Siirt %95 “evet” oyu ile takip etti. Bu sıralama Bingöl ve Hakkari’yle devam etti. En fazla “hayır” oyu çıkan il ise % 81’le CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun memleketi Tunceli oldu. Tunceli'yi % 74 ile Trakya Bölgesinden Kırklareli izledi. “En Hayır”cı iller listesinde % 74’le Edirne, % 69’la Muğla ve % 65 ile Tekirdağ yer aldı.

BDP’nin boykotu ise bölgede sınırlı kalırken en az katılım %9 ile Hakkari’de gerçekleşti. Hakkarili seçmenlerin %91’i sandığa gitmedi. BDP’nin güçlü olduğu Diyarbakır’da oylamaya katılım %30, Mardin'de %43, Şırnak'ta katılım %23 oldu. BDP’nin en güçlü olduğu yerlerde boykotun beklenenin altında kalması ve kullanılan oyların % 90’lar civarında “evet” olması ise bölge siyasetinde yeni aktörlerin ön plana çıkacağının sinyallerini veriyor.

12 Eylül Referandumu’nun en ilginç olayı ise “hayır” cephesinin liderliğini yapan CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun oy kullanamamasıydı. Bu olay Siyasal İletişimcilere küçük bir ihmalin siyasi imaj açısından nasıl olumsuz etkisi bir olabileceğini göstermesi açısından önemliydi.

Bundan sonra ne olacak?

Referandumun ardından ortaya çıkan siyasi tablo özellikle “hayır” cephesi tarafından daha iyi analiz edilmeli. Çünkü referandum süreci boyunca oylamayı hükümetin güven oylamasına dönüştüren hayırcılar, önümüzdeki seçimlerde seçmenin karşısına hangi söylemlerle ve hangi stratejilerle çıkacağını hesaplamak zorunda kalacak. Buna göre parti örgütlerinde değişime gidilebileceği ve seçimlere yeni kadrolarla girmek isteyebilecekleri de göz önünde bulundurulmalı. Aslında referandum çalışmalarında “hayır”cıların referandumdan “hayır” çıkması halinde işlerinin biraz daha zor olduğunu 9 Ağustos tarihli “Hayırcılar kendi ayaklarına sıkabilir” ara başlıklı yazımızda belirtmiştik. “Hayır”cılar söylemlerini değiştirmezken, “evet”çilerin söylemlerinin 12 Eylül hesaplaşmasından, demokrasinin standartlarının yükseltilmesine doğru evirildiğini gözlemlemiştik.

Öte yandan referandum tartışmalarının burada kalmayacağı açık. Özellikle TBMM’nin açılmasından sonra başlayacak uyum yasaları sürecinde tartışmaların devam edeceğini düşünüyoruz. Uyum yasalarında ortaya çıkacak tartışmaların da “çağdaş demokrasi”, “egemenlik”, “kuvvetler ayrılığı”, “sivil dikta”, “korku imparatorluğu”, vb. kavramların etrafında döneceğini söyleyebiliriz.

Tüm bu yazılanların ve söylenenlerin ardından referandum sonuçları, analizleri, yorumları ve sonrasında gelen suç duyuruları ile 12 Eylül referandumu, geçtiğimiz hafta yerel gazetelerin birinci sayfalarında 23 manşet haber, 10 sürmanşet haber ve 26 birinci sayfa haberi şeklinde okuyucuya aktarıldı.

Okullar açılıyor

Referandum gündeminin yanı sıra geçtiğimiz hafta Balıkesir’in önemli gündem maddelerinden biri de 2010-2011 Eğitim Öğretim yılı başlamasıydı. Binlerce veli ve öğrenciyi ilgilendiren eğitim yılının başlamasını yerel gazeteler, okul alışverişi, Milli Eğitim Müdürü Abdurrahim Köksal’ın “Yeni eğitim dönemine hazırız” açıklamaları ve Türk Eğitim-Sen sendikasının demeçleriyle okuyucularına duyurdu.

Referandum haberlerinin gerisinde kalan eğitim yılının başlaması haberlerinin özellikle bugünden itibaren daha geniş bir şekilde yerel gazetelerde yer alacağını düşünüyoruz. Geçtiğimiz hafta yerel gazeteler bu habere birinci sayfalarında 1 manşet, 2 sürmanşet ve 12 birinci sayfa haberi şeklinde yer verdi.

Rüşvet operasyonu

Geçtiğimiz haftanın bir diğer önemli gündem maddesi ise İcra Müdürlüğü’nde yaşlanan “rüşvet ve görevi kötüye kullanma” iddiasıyla başlayan operasyon oldu. Bir ihbarı değerlendiren Emniyet Müdürlüğü Kaçakçılık ve Organize Suçlar Şube Müdürlüğü ekiplerinin 3 aylık teknik takip sonunda aralarında yöneticilerin ve emekli İcra Müdürlüğü çalışanlarının da olduğu 7 kişi gözaltına alındı. Mahkemeye sevk edilen şüphelilerden 2’si tutuklanarak cezaevine kondu.

İcra Müdürlüğü merkezinde gerçekleşen operasyon hafta sonu yerel gazetelerin birçoğunda manşette yer aldı. Haber birinci sayfalara 6 manşet, 1 sürmanşet ve 3 birinci sayfa haberi şeklinde yansıdı.

Rektörlük yarışı hareketleniyor

Balıkesir Üniversitesi´nde rektörlük seçimleri yaklaştıkça adaylar da yavaş yavaş belirginleşiyor. Ekim ayında Balıkesir Üniversitesi´nde yapılacak rektörlük seçimleri öncesinde, geçen dönem sandıktan ilk sırada çıkan, ancak Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer tarafından atanmayan Prof.Dr. Bedriye Tunçsiper geçen hafta yeniden aday olduğunu açıkladı. Daha önce Prof.Dr. İrfan Ay ve Prof.Dr. Mahir Alkan’ın adaylığını açıklamasının ardından üçüncü aday olan Tunçsiper’in adaylığını hazırladığı internet sitesinden açıklamasıyla rektörlük seçimlerinin önümüzdeki günlerde kıran kırana geçeceğe benziyor.

Referandumun ardından önümüzdeki günlerde yaşayacağımız başka bir seçimle bu haftaki Birincisayfa’ın gündemini tamamladık.Yazılarımızı her Pazartesi günü gazetemiz Politika’dan, tüm hafta boyunca www.balikesirpolitika.com’dan takip edebilirsiniz.

Kurtuluş gününde asfalt parası müjdesi

Değişmeyen tek şey, değişimin kendisidir.

Belediye Başkanı İsmail Ok, 6 Eylül tarihli ilgili birimlere gönderdiği resmi yazıyla, bir zamanların tartışmalı konusu olan “Asfalt Parası”nın alınmaması talimatını verdiğini açıkladı. Yaptığı basın toplantısıyla Başkan Ok, artık Balıkesir’de kimseden asfalt parası alınmayacağını ve asfalt parasını ödeyenlerin de ödedikleri meblağları vergilerine mahsup edileceğini söyledi. Başkan Ok’un bu sözleri, Bayramdan önce yayınlanan yerel gazetelerin birinci sayfalarında manşetlerden Balıkesirlilere duyuruldu.

Bayramdan önceki 6-8 Eylül tarihlerinde 3 günlük yayınlanan yerel gazetelerin birinci sayfalarından derlediğimiz bölümümüzle bu hafta da karşınızdayız. Geride bıraktığımız hafta bayram dolayısıyla sadece 3 gün yayınlanan yerel gazetelere baktığımızda özellikle artık referandum haberlerinin bu zaman diliminde pek yer almadığını söyleyebiliriz.

Geçen hafta Balıkesir’in düşman işgalinden kurtuluşunun 88. Yıl dönümü haberleriyle haftaya başlayan yerel gazetelerin birinci sayfalarında, Salı günü kurtuluş törenlerinin yanı sıra, Belediye eski Başkanı Sabri Uğur’un sürpriz bir şekilde gönderdiği açıklama yer aldı. Yerel gündem haftayı Belediye Başkanı İsmail Ok’un “Asfalt Parası”yla ilgili yaptığı tarihi basın toplantısının haberleriyle tamamladı.

6 Eylül coşkuyla kutlandı

Balıkesir’in düşman işgalinden kurtuluşunun 88 yıldönümü geçen hafta düzenlen törenlerle kutlandı. 6 Eylül Pazartesi günü sabah saatlerinde Atatürk Anıtı’na çelenk sunulmasıyla başlayan törenler daha sonra Stadyum önünde gerçekleştirilen geçit töreni ile sona erdi. Atatürk Stadyumu önündeki törenlere protokol üyeleri ve milletvekillerinin yanı sıra birçok Balıkesirli de yoğun ilgi gösterdi.

Pazartesi ve Salı günü Balıkesir’in bu önemli günü yerel gazetelerin birinci sayfalardan okuyucuya ulaştı. 6 Eylül Kutlamaları yerel gazetelerin birinci sayfalarında 7 manşet, 3 sürmanşet ve 5 birinci sayfa haberi şeklinde yer aldı.

Yerel gazetelerde manşetlerden verilen kutlama haberlerinin en ilginci ise Ayna gazetesinde yayınlandı. Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Ramazan Demir’in kaleme aldığı kutlama yazısını manşete çeken Ayna, Ramazan Demir’in buram buram ironi kokan satırlarını okuyucularına aktardı. Demir yazısında Sabri Uğur’a seslenerek şunları söyledi: “Daha neler neler sayabilirim böyle Sabri Uğur'un haddi olmadığı halde burnunu soktuğu iş olarak! Sana ne be güzel kardeşim.. Burnunu niye sokarsın seni ilgilendirmeyen bu işlere! Durup dururken; "Böyle gelmiş böyle gider" "Bu kentte bir b..k olmaz" diyen bir topluluğu neden rahatsız ettin ki? "Sen-ben-bizim oğlan" misali ne güzelde yaşayıp gidiyorduk büyük kasabamızda! Sen kalktın, bir 5 yılda herşeyi alt-üst ettin! İşte bu nedenle bende çok kızıyorum sana Sabri Uğur.(…). İyi ki kurtulduk senden! Kurtuluş günün kutlu olsun Balıkesir...”

Sabri Uğur ses verdi

Ramazan Demir’in böyle seslendiği eski Başkan Sabri Uğur ise geçtiğimiz hafta sürpriz bir şekilde yerel gazetelerin birinci sayfalarındaydı. 29 Mart yerel seçimlerinde görevi MHP’li Belediye Başkanı İsmail Ok’a devreden eski Başkan Sabri Uğur, Yeni Balıkesir gazetesinde dönemi ile ilgili yayınlanan haberlerle ilgili yerel gazetelere bir açıklama göndererek, gazete tarafından yayınlanan haberleri “yanlı, taraflı, kulaktan dolma” diye eleştirirken, bu yayınları “esefle kınadığını” söyledi.

Sabri Uğur, Yeni Balıkesir Gazetesinde çıkan “Sanki Babasının Kasasından Harcamış” başlıklı habere istinaden, döneminde yapılan bazı iş ve ihalelerle belediyenin zarara uğratıldığı iddiası üzerine yaptığı yazılı açıklamada, “Kulaktan duyma beyanlar esas alınarak ve gerçekler araştırılmaksızın Arıtma ve Bilgi İşlem ile ilgili işlerin çok daha ucuza yaptırıldığı, aradaki farkın sadece şirketlere değil aradaki başkaca kişilere verildiği iddia edilmektedir. Bu konu ile ilgili olarak her türlü hukuki hakkım saklı kalmak kaydıyla kamuoyunu aydınlatacak bazı açıklamalar yapmak gerekmiştir” dedi.

Uzun zamandır gazetelere demeç vermeyen eski Başkan Sabri Uğur’un yaptığı yazılı açıklama yerel gazeteler tarafından 2 sürmanşet ve 4 birinci sayfa haberi şeklinde okuyuculara duyuruldu.

İsmail Ok: Asfalt Parası alınmayacak

Önceki hafta meclise sunduğu rapor doğrultusunda Asfalt Paralarının alınmamasıyla ilgili Meclis kararı alan Belediye Başkanı İsmail Ok, düzenlediği basın toplantısıyla Ramazan Bayramından önce Balıkesirlilere müjdeli haberi verdi: Asfalt parası alınmayacak.

Başkan Ok, düzenlediği toplantıda, 29 Mart seçimleri öncesinde vatandaşlara söz verdiği üzere asfalt parası alınmayacağını yineleyerek tüm maddi, manevi ve hukuki sorumluluğun kendisine ait olduğunu ifade etti. Bundan sonra Balıkesirlilerden asfalt parası alınmayacağını açıklayan Belediye Başkanı İsmail Ok, ayrıca bugüne kadar asfalt parası ödeyenlerin paralarını da Emlak Vergisi ile ÇTV ve su kullanım bedellerinden mahsup edileceğini söyledi.

Başkan İsmail Ok’un düzenlediği basın toplantısında asfalt paralarının yanında bayramda alınan tedbirler de kamuoyuyla paylaşıldı. Ancak ertesi gün yayınlanan yerel gazetelerde ise en çok asfalt parası haberleştirildi. Yapılan toplantı yerel gazetelerde 6 manşet haber ve 1 sürmanşet haber şeklinde yer alarak kamuoyuna duyuruldu.

Dünya Basınında referandum

Geçen hafta, aylardır beklenen 12 Eylül Referandumu’nun yapıldığı hafta oldu. Yerel gazetelerde geçtiğimiz hafta Bayram dolayısıyla refrandumla ilgili hatırı sayılır bir haber yoğunluğu yoktu. Ancak son hafta da bazı yerel gazetelerin birinci sayfalarında “evet”çilerin ve “hayır”cıların haberlerini görmek mümkündü. Referandumun sonuç kısmıyla ilgili yorumumuzu önümüzdeki haftaya bırakarak bu hafta dünya basınında Anayasa Refrandumu’nun nasıl yorumlandığına birkaç örnekle bakmak istiyoruz.

ABD ve Avrupa'nın önde gelen basın-yayın organlarında geçtiğimiz hafta yayımlanan yorumlarda genel olarak referandumun anayasa değişikliğinden çok AK Parti için bir güven oylaması olduğu ve sandıktan 'evet' çıkması halinde Erdoğan'ın üçüncü dönem için büyük güç kazanacağının altı çiziliyor.

Amerikan Basınının önde gelen gazetesi Financial Times, “Türkiye’deki referandum: Erdoğan’ın partisi üzerine bir oylama” başlığını kullanarak yayınladığı analiz yazısında, yapılacak referandumun anayasadaki değişikliklerin oylanması kadar Başbakan RecepTayyip Erdoğan’a duyulan güvenin de ölçülmesi açısından çok önemli olduğu kaydediyor. Analizde, “Bu referandum Erdoğan’ın müesses nizama karşı partisi Ak Parti’nin kurulduğu 2002 yılından bu yana karşı karşıya kaldığı en güçlü sandık yarışı olacak” deniliyor.

İngiltere’nin önemli gazetesi The Guardian ise referandum analizini, “Türkiye referandumu kuru gürültü olarak göz ardı edilemeyecek kadar önemli” başlığıyla okuyucularına duyurdu. Simon Tisdall’un kaleme aldığı yazıda referandum süreciyle ilgili, “Türkiye’de Pazar günü referanduma sunulacak olan anayasa değişiklikleri teklifi Batılılar için fazlasıyla sıradan görünebilir. Ancak aylar süren ateşli ve toplumu kutuplaştıran kampanyaların ardından, oylama Başbakan Tayyip Erdoğan’ın ve Ak Parti’nin sekiz yıllık iktidarı üzerinde bir halk oylamasına dönüştü. Referandumun sonucunun Türkiye’nin gelecekteki bölgesel ve uluslararası rolü üzerinde büyük etkileri olacak” şeklinde söz ediliyor.

Alman haber ajansı Deutsche Presse Agentur’da (DPA) yayımlanan “Türkler Pazar günkü referandumda toptan değişiklik bekliyor” başlıklı haberde ise referandum süreci, “Türkiye Pazar günü ülkede kutuplaşmaya neden olan ve ülkenin güçlü hukuk sisteminin yapısında köklü değişikliklere yol açma potansiyeli taşıyan anayasa paketini oylayacak” şeklinde okuyucularına aktarılıyor. Haberin devamında, “Referandumu destekleyenlerin anayasal reformların Türkiye’de demokrasiyi ve bireyin temel haklarını destekleyeceğini ve ülkeyi AB standartlarına yakınlaştıracağını savunuyor. AB’den de değişiklik paketine destek geldi. Muhalifler ise değiştirilecek maddelerden bazılarının güçler ayrılığı ilkesinin sonu olacağını, yasama ve yürütmeye, dolayısıyla iktidar partisine, yargı üzerinde çok fazla denetim yetkisi vereceğini iddia ediyor” deniliyor.

Araştırma şirketleri: Bakalım kim bilecek?

Referandum sonuçlarının bugünden itibaren tüm ulusal ve yerel medya araçlarında ana gündemi oluşturacağından şüphemiz yok. Ancak referandumun sonucu kadar, merak edilecek bir başka konu da referandum sonucunu en iyi tahmin eden araştırma şirketleri olacak. Bunun için Türkiye’de bazı önce gelen araştırma şirketlerinin referandum öncesi çeşitli tarihlerde yayınladıkları araştırma sonuçlarını sizlerle paylaşmak istiyoruz. Bakalım en yakın sonucu hangisi tahmin etmiş?

Referandumla ilgili ilk araştırma sonuçlarını yayınlayan PollMark araştırma şirketi, henüz paketin içeriği açıklanmadan Şubat ayında yaptığı araştırmada referandumda sonucun ‘evet’ çıkacağını tahmin ediyor. Türkiye'nin 7 bölgesinde, 25 şehirde, 5 bin 39 seçmenle yüz yüze yapılan çalışma sonunda, katılımcıların yüzde 58.9'u yeni Anayasa’ya “Evet” derken, Başbakan'ın referanduma gitme kararlılığında da bu sonucun etkili olduğu kaydediliyor.

Sonuçlarını erken açıklayan başka bir araştırma şirketi GENAR ise, 31 Temmuz-08 Ağustos günlerinde 16 il ve 46 ilçede 2274 kişi ile yüz yüze görüşülerek yürütülen araştırmada, katılımcıların yüzde 56.2’si 12 Eylül 2010’daki referandumda “Evet” oyu kullanacağını söylerken, yüzde 43.8’i “Hayır” diyeceğini açıkladı.

Başka bir araştırma şirketi SONAR ise, 1-9 Ağustos tarihleri arasında sahaya indi. Hem halkın referandum tercihi hem de siyasi partilerin son durumunu araştırdı. Sözcü gazetesinde yayınlanan, 25 il ve 41 köyde 4 bin kişi ile yüz yüze yapılan anket sonuçlarına göre, ankete katılanların yüzde 50.87'si anayasa paketine "Hayır" diyeceğini açıkladı,"Evet" diyenlerin oranı ise yüzde 49.13 oldu.

Ağustos ayında yayınlanan KONSENSUS’un Habertürk gazetesi için yaptığı “Türkiye Gündemi-Temmuz 2010’’ başlıklı anket çalışmasında, 1-7 Ağustos tarihleri arasında 81 ilin hem kentsel, hem de kırsal kesimlerinde, toplam 1501 kişiyle telefon anketi yöntemiyle görüşüldü. Araştırmada oy kullanmayı düşünenlerin % 58.6’sı anayasa paketine “Evet” şeklinde oy kullanacağını belirtirken, % 41.4’ü ise oyunu “Hayır” şeklinde açıkladı.

29 Mart Yerel Seçimleri büyük oranda önceden bilen Adil Gür’ün araştırma şirketi A&G’nin 28-30 Ağustosta yaptığı araştırması, 46 ilde 3681 hanede yüz yüze görüşme metoduyla gerçekleştirildi. Bugüne kadar aynı konuyla ilgili değişik zamanlarda altı farklı araştırma yaptıklarını açıklayan A&G, son araştırmanın sonucunda anayasa değişiklik paketi referandumunda “Evet” yüzde 51, “Hayır” yüzde 49 olarak sandığa yansıyacağını tahmin etti.

22 Temmuz Seçim sonuçlarını büyük bir oranda tutturan KONDA Araştırma Şirketi'nin yaptığı araştırmaya göre ise, Haziran ayında yüzde 53.3 olarak ortaya çıkan 'evet' oyları son düzlükte yüzde 56.8'e ulaştı. Tarhan Erdem'in araştırma şirketi olan KONDA, 38 ilde yaş ve sosyal sınıflara göre 2 bin 767 kişi üzerinde referandum anketi yaptı. Çalışma, Haziran ayından itibaren her ay düzenli olarak gerçekleştirildi. Referandum'da 'evet' oyu kullanacağım diyenlerin oranı haziran ayında yüzde 53.3, Temmuzda yüzde 53.8 ağustosta ise yüzde 54 olarak belirlendi. 'Hayır' oyu vermek için sandığa gideceklerin oranı ise haziranda yüzde 46.7, Temmuzda yüzde 46.2, ağustosta ise yüzde 46 olarak tespit edildi.

Ramazan Bayramı Kutlamaları

Haftalardır süren referandum sürecinin ardından bu hafta da referandumun sonuçları üzerine haberlerin devam edeceğine kuşku yok. Bunun yanında bugünden itibaren ise yerel gazetelerin birinci sayfalarını süsleyecek bir diğer haber konusu ise Bayramda Belediye’de ve çeşitli kurumlarda gerçekleşen Bayram kutlamaları haberleri olacağını söyleyebiliriz. Ayrıca Balıkesir Üniversitesi Rektörlük seçimleri de önümüzdeki haftalarda Balıkesir gündeminin öne çıkan konusu olacağını düşünüyoruz.

Bu haftalıkta Birincisayfa bölümümüzden bu kadar. Her hafta yayınlanan yazılarımızı her Pazartesi günü Politika gazetesinden ve tüm hafta boyunca kentin en iyi haber sitesi www.balikesirpolitika.com adresinden takip edebilirsiniz.

Asfalt Parası gündemi Referandumu geçti

Herkes aynı fikirdeyse hiç kimse yeterince düşünmüyor demektir.
Mevlana

Geçtiğimiz hafta toplanan Belediye Meclisi’nde alınan ‘prensip’ kararıyla vatandaşlardan asfalt parası alınmayacağı oybirliği ile kabul edildi. Asfalt Parası’nın artık alınmayacağı haberleri yerel gazeteler tarafından ilgiyle karşılanırken haftalardır gündemin ön sıralarında yer alan referandum haberlerini de geride bıraktı.

Balıkesir kent merkezinde yayınlanan yerel gazetelerin birinci sayfalarından derlediğimiz köşemizle karşınızdayız. 30 Ağustos – 4 Eylül tarihleri arasında yayınlanan yerel gazetelere baktığımızda geride bıraktığımız hafta önceki haftalara göre biraz daha hareketli günler geçirdiğimizi söyleyebiliriz.

Hafta başında birinci sayfalara yansıyan silahlı saldırı haberiyle başlayan geçen hafta, 30 Ağustos törenleri, Belediye Meclisi’nde çetin tartışmalara sahne olan asfalt parası ve referandum haberleriyle devam etti. Çarşamba günü gerçekleşen Belediye Meclisi toplantısında alınan kararlar ve yaşanan tartışmalar haftanın son günlerinde birinci sayfalara yansıdı.

Termal tesiste kanlı infaz

Pazartesi günü yerel gazeteler haftaya Şamlı Ilıca´da yaşanan silahlı bir saldırının haberiyle başladılar. Gazeteler Şimal Termal Otel´in işletmecisi Ergin Karaman’ın otelinde uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybettiği haberini birinci sayfalarından kamuoyuna duyurdular.

Saldırıda hayatını kaybeden Ergin Karaman’ın Balıkesir’de tanınan biri olması haberi birçok gazete birinci sayfasından okuyuculara aktarmasına neden oldu. Pazartesi yayınlanan haberlerin ardından Salı gün de katil zanlısının yakalandığı haberi yine birinci sayfalarda yer aldı. Hafta başında tüm gazetelere baktığımızda olayın yaşanmasının ardından yayınlanan haberlerin 7 manşet haber, 4 sürmanşet haber ve 1 birinci sayfa haberi şeklinde yayınlandığını söyleyebiliriz.

Rutin 30 Ağustos kutlamaları

Geçen hafta kanlı infaz haberlerinin ardından yerel gazetelerin gündemin ön sıralarına taşıdığı bir başka haber de 30 Ağustos Zafer Bayramı kutlamalarıydı. Pazartesi günü stadyum önünde gerçekleşen kutlama törenlerini Salı günü birinci sayfalarına yerleştiren yerel gazeteler, önceki yıllara benzer başlıklar ve fotoğraflar kullanarak törenleri okuyuculara aktardılar.

Ancak bu yıl yerel gazetelerin bazıları ilginç manşetlerle kutlamalara yer verirken bazıları da kutlama haberlerine rutin dışına çıkmayan bir gazetecilik anlayışıyla sayfalarında yer verdi.

İlginç manşetlerden en çok gözümüze çarpan ise geçen yıl tartışma konusu olan “Güçlü ordu, güçlü Türkiye” sloganını manşetine taşıyan Marmara gazetesinden geldi. 30 Ağustosa katılımın düşük olması da manşetlere “Coşku büyük katılım düşük” şeklinde yansırken bazı gazetelerde katımın düşük olmasını 30 Ağustos gününün tatil olmasına bağladı. Genel olarak yerel Gazeteler 30 Ağustos kutlamalarına büyük ilgi gösterdi diyebiliriz. 30 Ağustosla benzer haberler ve fotoğrafların bugün ve Salı günkü 6 Eylül kutlamalarında da yerel gazetelerin birinci sayfalarını süsleyeceğini kestirmek zor değil.

30 Ağustos Zafer Bayramı, yerel gazetelerin birinci sayfalarında 5 manşet, 8 sürmanşet ve 5 birinci sayfa haberi şeklinde yer alarak okuyuculara ulaştı.

Belediye Meclisi’nde asfalt parası savaşları

Balıkesir´de 29 Mart 2009 yerel seçimleri öncesinde başlayıp, yerel seçimler propaganda döneminde süren ve belediye yönetiminin MHP´ye geçmesi ile daha da hararetlenen, halk arasında "asfalt parası" olarak bilinen ´Yatırımlara Katkı Payı´ parası yeni bir sürece girdi. Belediye Meclisi´nde konu ile ilgili, sadece MHP’li üyelerden oluşan, Asfalt Komisyonu´nun "asfalt paralarının alınamayacağı" yönündeki görüşü meclis toplantısında oylanarak kabul edildi.

Oylama öncesinde Asfalt Komisyonu’nu temsilen Mustafa Bilsem meclis üyelerine bir rapor sunarak bugüne kadar yapılan mülkiye denetimlerinde verilen kararlarla ilgili bilgiler verdi. Raporda müfettişlerin hazırladığı raporlardan alıntılar yapılarak "katkı paylarının hukuk dışı ve yöntem olarak yanlış uygulamalarla toplandığı, bazı mükelleflerden mükerrer para alındığı, yeniden yapılan asfaltın bina değerini artırmadığı, aslında doğalgaz hattı döşemek için yolları bozan Doğalgaz firmasının asfaltların yeniden yapılmasını karşılaması gerektiği, fakat Belediye-Doğalgaz firması arasında yapılan protokole rağmen bunun yapılmadığı" ileri sürüldü.

Raporun okunmasının ardından AKP Grup Başkan Vekili Yusuf Hocaoğlu, söz alarak yaptığı açıklamasında Asfalt Komisyonu’nun raporu ile ilgili olarak meclis toplantısı öncesinde kendilerine bilgi verilmediğini söyledi. Hocaoğlu, meclis gruplarının yasal hakkı olduğu halde komisyon raporunun içeriği hakkında kendilerine önceden bilgi verilmediğini, komisyonun sadece MHP’li üyelerden oluştuğunu, yasa gereği meclis çoğunluğuna göre üyelerin komisyonlarda görevlendirmesi kuralının çiğnendiği, buna ek olarak da Asfalt Komisyonu´nun da yasal süresini tamamladığı için yasal olarak ortada bir komisyon da olmadığını belirterek, meclisin komisyon raporunu oylamasının ve oylama sonucunun da hiç bir kıymeti olmadığını ileri sürdü.

Başkan Ok: “Asfalt parası alınmayacak”

Belediye Meclisi, tüm bu tartışmaların ardından Asfalt Komisyonu´nun, "asfalt paralarının toplanmasında hukuk dışı uygulamalar yapıldığı, bu paraların alınmaması gerektiği" yönündeki görüşü AKP´li 11 üyenin ret ve CHP´li 3 üyenin çekimser oyuna karşılık MHP´nin 17 kabul oyuyla karara bağlandı.

Meclisteki oylamada partisinin oyları ile meclisten geçen kararla ilgili olarak ile yeni bir sürece giren asfalt paralarıyla ilgili Belediye Başkanı İsmail Ok, , "Söz verdiğimiz gibi asfalt parası alınmayacak. Talimat veriyorum. Alınan paralar da vergilerden, su faturalarından düşülerek iade edilmiş olunacak" dedi.

Meclisten sadece asfalt parasıyla ilgili konular gündeme yansımadı. Geçtiğimiz dönem Belediye yönetimi tarafından başlatılan Katı Atık Projesinin geldiği nokta da meclis üyeleriyle paylaşıldı. Meclis toplantısında asfalt paralarından sonra Katı Atık Projesi de yerel gazetelerin ilgi gösterdiği bir başka konu oldu.

Meclis toplantısının tamamına baktığımızda ise haftanın sonuna doğru birçok gazete birinci sayfalarını asfalt parasının alınmayacağına dair “müjdeli” habere ayırdılar. Meclis toplantısı yerel gazetelerde 8 manşet, 7 sürmanşet ve 4 birinci sayfa haberi olarak yer aldı.

Referandumda son viraj

Geçen hafta asfalt parasının dışında tüm hafta boyunca yerel gazetelerin önemli gündem maddesi, yine 12 Eylül’de yapılacak Anayasa Paketi Referandumuydu. Ancak bu hafta dikkatimizi çeken ayrıntı ise referandum sürecine yönelik haberlerin artmasıydı. Özellikle yoksul ailelere dağıtılan ve sonradan CHP’nin itiraz ettiği 100 TL dağıtılmasıyla ilgili yerel gazetelerin yaklaşımı dikkatlerden kaçmadı. Ek olarak bir sivil toplum örgütünün hazırlattığı billboardlar da geçen haftanın referandumla ilgili tartışmalı konular arasındaydı.

Artık sonuna geldiğimiz referandum sürecinin Mayıs ayından bu yana büyük bir olumsuzluğa sebep olmadan tamamlanması, bizim açımızdan ülkemizin geldiği demokratik olgunluk açısından sevindirici bir gelişme. “Toplum kamplara bölündü, çatışma başlayacak, bölüneceğiz” ekseninde sürdürülen tartışmaların da şimdiye kadar dayanaksız olduğunun ortaya çıkması ise bir başka sevindirici gelişme.

Referandum süreciyle ilgili genel olarak baktığımızda ise geride bıraktığımız 30 Ağustos-4 Eylül haftası referandum haberlerinin en sönük olduğu haftaydı diyebiliriz. Geçen hafta yerel gazetelerin birinci sayfalarında referandum çalışmalarıyla ilgili 16 manşet haber, 31 sürmanşet haber ve 48 birinci sayfa haberi yayınlandı. Bu haberlerden “evet” cephesine ait olanlar ise 2 manşet, 16 sürmanşet ve 20 birinci sayfa haberi şeklindeydi. İki haftadır “evet”çileri geride bırakan “hayır”cıların çalışmaları ise 6 manşet, 12 sürmanşet ve 22 birinci sayfa haberi şeklinde yerel gazetelerin birinci sayfalarında yer aldı. 6 manşet haber, 3 sürmanşet haber ve 6 birinci sayfa haberi ise referandum süreci, yapılan itiraz ve seçmenlerle ilgiliydi.

Ulusal basının referandum karnesi

12 Eylül Referandumuyla ilgili yerel gazetelerin performansı böyleyken ulusal gazetelerin performansına baktığımızda ise yukarıda bahsettiğimiz sürecin sağlıklı işlediğini Türkiye’nin genelinde de iki tarafın kendini topluma anlatmada ve topluma ulaşmada sorun yaşamadığını söyleyebiliriz.

Ulusal basına bir göz attığımızda ise Referandum sürecinin ulusal gazetelerin performansıyla ilgili Medya Takip Merkezi’nin yaptığı araştırma gazetelerin genel manzarasını görmemiz açısından yol gösterici olduğunu düşünüyoruz. Bu araştırmadan bazı sonuçları aktarmak gerekirse Ağustos ayını kapsayan araştırma raporuna göre, bir aylık süreçte referandumla ilgili 44 ulusal gazetede toplam 5 bin 251 haber yayınlandı. Bu haberlerin yüzde 19 gibi önemli bir dilimi gazetelerin 1. sayfalarından okuyuculara ulaştı.

MTM'nin raporuna göre, gazetelerde yayınlanan haberlerin yüzde 27'si 'evet'i destekleyen haber ve yazılardan oluşuyor. Anayasa değişikliği ile ilgili olumlu bir tablo çizen bu haber ve yazılar kişilere yaklaşık 715 milyon 323 bin kez ulaştı. Ulusal gazetelerde okura sunulan haberlerin yüzde 25'inde ise anayasa değişikliğine 'hayır' görüşü öne çıkıyor. Anayasa değişikliğine karşı olumsuz bir duruş sergilenen yazılar, gazeteler aracılığıyla kişilere 417 milyon 611 bin defa ulaştı.

Balıkesir’in yeni gündemi Rektörlük seçimleri

12 Eylül tarihinde yapılacak referandumdan sonra gündem hareketliliğini bu seferde başka bir seçime devredecek. Ekim ayı, Balıkesir Üniversitesinde rektörlük yarışının hızlandığı bir dönem. Referandum telaşı geçtiğinde ise kentin gündemini rektörlük seçimlerinin telaşı alacak. Zira geçtiğimiz hafta rektörlük seçimleri için ilk aday kamuoyunun önüne çıktı bile. Rektörlük için adaylığını açıklayan Meslek Yüksekokulu Müdürü Prof. Dr. İrfan Ay, üniversitenin sorunlarını ve çözüm yollarını iyi bildiğini, üniversite camiasını iyi tanıdığını, kendi hazırladığı sitesinde üniversitenin sorunlarını ayrı dosyalar halinde sunarken bir taraftan da çözüm yollarını anlattığını kaydetti. Bakalım rektörlük seçimleri önümüzdeki günlerde Balıkesir’in gündemine nasıl yansıyacak.

Bu haftalık da yerel gündem dosyamızın sonuna geldik. Her hafta yerel gündemin önce çıkan maddelerini sizler için değerlendirdiğimiz Birincisayfa’ya her Pazartesi günü Politika gazetesinden, tüm hafta boyunca kentin en iyi haber sitesi www.balikesirpolitika.com adresinden takip edebilirsiniz.