Gençlerin aynada göremediklerini, yaslılar bir tuğla parçasından okurlar.
Mevlana
Geride bıraktığımız hafta yerel gazetelerin birinci sayfalarında referandumun sıcak gündemi en çok öne çıkan haberler arasındaydı. Havaların sıcaklığıyla birleşince referandum gündemi de sıcaklığını korudu. 12 Eylül tarihi yaklaştıkça referandum gündeminin ulusal gündemle paralel olarak hareketleneceğini kestirmek hiç de zor değil. Buna bir de yaz döneminde yerel gazetelerdeki haber akışının yavaşlığını da eklersek, değmeyin referandumcuların keyfine.
2- 6 Ağustos tarihleri arasında Balıkesir kent merkezinde yayınlanan yerel gazetelerin birinci sayfalarından gündem maddeleriyle karşınızdayız. Birincisayfa ekibi olarak tüm hafta boyunca yerel gazetelerin birinci sayfalarında en çok konuşulan gündem maddelerini farklı bir bakış açısıyla sizlere sunmaya çalışacağız.
Gazetecilikte imla sözlüğü şart
Haftaya dağınık bir gündemle başlayan yerel gazeteler arasında ilginç bir manşet gözümüze takıldı. Marmara gazetesinde yer alan manşet haberde, Burhaniye’de yaşanan elim bir trafik kazası haberleştirilmişti. Ancak haberin başlığı ise trafik kazasını önceden hisseden babaya ithafen “Babaya mağlum oldu” şeklindeydi. Bu hatalı başlığı manşette görünce Balıkesir’de yayınlanan yerel gazetelerin sıkça yaptıkları imla hatalarına dikkat çekmek istedik.
Öncelikle Marmara gazetesinde çıkan haberin başlığını düzeltmekle işe başlayalım: “Babaya malum oldu”. Aslında bu tip hatalar tüm gazeteci arkadaşların haberi yazıya geçirilmesi esnasında karşılaştıkları normal karşılanabilecek bir durumdur. Habere konu olan kişilerin sözlü beyanatlarını yazıya dökerken, telaffuzu kolay gibi görünen bazı kelimelerin yazımında hata yapılabilmektedir. “Malum” sözcüğün de aslında telaffuzunda “a”nın biraz uzatılmasını gerektirdiği için yazımının farklı olduğu düşünülebilir ama Türk Dil Kurumu imla sözlüğüne göre “malum” sözcüğü haberdeki gibi yazılmaz. Bu tip hataların önüne geçmek için gazeteci arkadaşlara haber yazarken internet üzerinden imla kılavuzlarına bakmalarını salık veririz.
Gazeteciler ve okuyucular açısında yaptığımız bu kısa bilgilendirme girişinden sonra gelelim geçen haftanın gerçek gündemine.
Referandumcularda son durum
Türkiye’nin şu sıralar değişmez gündemi 12 Eylül Referandumu, geçen hafta yerel gazeteler açısından önemli gündem maddesiydi. Özellikle yaz aylarında tatil havasına giren kurumlar ve kamuoyu önderleri, yerel gazetelerin haber akışının yavaşlamasına, bu durumda yerel gazetelerin gündemlerine koyacak haber sıkıntısı çekmelerine neden olmaktadır.
Hafta başından itibaren hız kesmeyen referandum çalışmaları ise yerel gazeteler açısından önemli bir haber konusu. Tüm hafta boyunca “evet”çiler ve “hayır”cılar ziyaretleri ve açıklamaları yerel gazetelerde sıklıkla karşımıza çıkmakta ve bu durum demokratik bir yöntem olan referandum sürecinin sağlıklı işlediğini göstermektedir
Referandum açıklamalarına baktığımızda ise “evet”çi ve “hayır”cı partilerin milletvekilleri, parti teşkilatları ve genel merkez temsilcilerinin yanı sıra sivil toplum örgütlerinden gelen açıklamalarının birçoğu yerel gazetelerin birinci sayfalarından okuyucuya ulaştı. Tüm haftaya baktığımızda ise anayasa referandumuyla ilgili yerel gazetelerin birinci sayfalarında toplam 70 haber çıktı. Bu haberlerden 13 tanesi manşet, 24 tanesi sürmanşet ve 33 tanesi de birinci sayfa haberi şeklinde yerel gazetelerin birinci sayfalarında yer aldı.
Genel bir sınıflandırmaya tabi tuttuğumuzda ise “evet” safında yer alanların haberleri “hayır” safında yer alanlardan birazcık daha önde. Yerel gazetelerde geçen hafta “evet”çiler 7 manşet, 15 sürmanşet ve 17 birinci sayfa haberi şeklinde yer alırken, “hayır”cılar 4 manşet, 8 sürmanşet ve 13 birinci sayfa haberi şeklinde yer aldı. 2 manşet, 1 sürmanşet ve 3 birinci sayfa haberi ise referandum sürecinin kendisine ait haberlerden oluştu. Önceki haftaya göre hayır cephesinde bir toparlanma göze çarpıyor.
“Hayır” cephesi kendi ayağına sıkabilir
Referandum haberlerini okuduğumuzda ise iki tarafında söylemlerinde bazı eksiklikler göze çarpıyor. Bunlardan kısaca bahsetmek gerekirse; Bu süreçte “hayır”cıların en büyük hamlesi AKP’nin getirdiği bu anayasa referandumunu, AKP’nin icraatlarının oylanmasına dönüştürme çabası. Bu aynı zamanda önümüzdeki genel seçimlere yapılan bir propaganda yatırımı. Yani görebildiğimiz kadarıyla hayır cephesi bir taşla iki kuş vurmayı hedefliyor.
“Hayır”cıların bu hamlesi aslında zaman zaman bu köşede bahsettiğimiz propagandada “bumerang etkisi”ne benzer bir sonucu da içinde barındırıyor. Şöyle ki; eğer referandumdan “hayır” oyu çıkarsa hayır cephesi için her şey güllük gülistanlık gibi görünüyor. Referandumda kaybeden AKP’nin seçimlerde de zorlanabileceği açık. Ama seçmenin de referandum ile genel seçimi birbirinden ayırabilecek olgunlukta olduğunu varsayarsak, genel seçimlerde referandumdan çıkabilecek sonuç beklenen etkiyi yaratmayabilir.
Öte yandan referandumdan “evet” çıkarsa bu sefer AKP’nin oylanmasına dönüştürülen bu referandum “hayır”cılar açısından ciddi bir handikabı da beraberinde getirecek. Zira “hayır”cı partilerin başında yer alan CHP ve MHP referandumdan sonra bu sefer genel seçimlerde de benzer söylemler ve sloganlar üzerinden gidecekleri için, zaten tüketilmiş sloganlarla hareket edecekler ve bu söylemler vatandaşta, tabir-i caizse, bıkkınlık yaratacaktır. Yani kaybedilen bir referandumda kullanılan taktik ve sloganlarla seçime girmiş olacaklar. Aynı söylemlerin referandum sürecinde de söylendiğini göz önünde bulunduran seçmen, yeni söylemlere prim verme eğiliminde olacaktır.
“Evet”çilerin “12 Eylül” konsepti doğru mu?
“Evet”çiler açısından da durumu kısaca özetlersek eğer; “Evet”çiler 12 Eylül Referandumun kampanyasını “12 Eylül Askeri Darbesi” üzerine kurgulamış vaziyette. Zaten yerelde yapılan açıklamalar ve ziyaretlerde de öne çıkan söylemler “12 Eylül’le hesaplaşma” söylemi üzerinde yürütülüyor.
Ancak yaş itibariyle neredeyse 40 yaşın altındakiler 12 Eylül’ün yarattığı tahribata tanık olmadılar ancak sonuçlarını ikinci ağızdan dinlediler veya öğrendiler. Bu da üzerine kurgulanan konseptin kapsayıcılığını sorgulamamıza neden oluyor. Yeni nesillere anayasa paketini anlatırken onların hiç şahit olmadığı bir konsept üzerinden kampanya yürütmek aslında biraz sorunlu gibi görünüyor.
Buna rağmen zaman zaman söylemlerde ortaya çıkan “değişim” konsepti yeni nesillere daha uygun gibi görünmekte. Zaten AKP’nin son dönemde referandumla ilgili açıklamalarına “milad, değişim, ilerleme, fırsat” gibi kavramları yerleştirmesi de bu durumun farkına varmaya başladıklarını gösteriyor.
Bakalım, iki taraf açısından da önümüzdeki günlerde söylem ve eylem farklılıkları hangi biçimlerde ortaya çıkacak, merakla takip ediyoruz.
DP’nin içindeki “evet” çatlağı
Geçen haftanın referandumla ilgili bir diğer öne çıkan gündem maddesi ise Cuma günü yerel gazetelere yansıdı. Demokrat Parti eski Genel Başkanı Süleyman Soylu Balıkesir’de düzenlediği toplantıyla kendi partisinin genel görüşünün aksine davranarak referandumda evet oyu için destek istedi. Süleyman Soylu toplantıda anayasa değişikliğine neden evet denilmesi yönünde görüşlerini dinleyicilere aktardı.
Soylu’nun toplantısına “evet”çi Demokrat Partililerin yanı sıra eski Demokrat Partililer ve AKP’liler katıldı. Soylu’nun açıklamaları Cuma günü yerel gazetelerin birinci sayfalarında 3 manşet, 3 sürmanşet ve 2 birinci sayfa haberi şeklinde yer aldı.
Ramazan Geldi
Geçen hafta referandum gündeminin dışında yerel gazetelere yansıyan bir başka haber ise Ramazan Ayı’nda yapılacak etkinliklerdi. Özel bir firma tarafından organize edilen Ramazan şenlikleri geçen yılın aksine bu yıl tartışmasız başlayacak. Hatırlayacaksınız geçen yıl Belediye ramazan etkinlikleri için Vakıflar Bölge Müdürlüğünden eski lunapark alanını istemişti ancak vakıflar buna izin vermemiş ve organizasyona katılan firmalar mağdur olmuştu.
Bu yıl ise anladığımız kadarıyla böyle bir sorun ortaya çıkmayacak. Organizasyon Belediye’nin aldığı kararla stadyum karşısındaki Kuva-yı Milliye meydanında yapılacak. Hatta firma billboardlar aracılığıyla etkinlik alanında kurulacak standların satışına bile başladı. Bu yıl yapılacak Ramazan etkinlikleri yerel gazetelerde 2 manşet, 2 sürmanşet ve 1 birinci sayfa haberi şeklinde okuyuculara duyuruldu.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder